In het debat rond de nieuwe economie richt de aandacht zich vooral op de technologische aspecten. Al doende is er de neiging eerst te zoeken naar efficiëntieverbeteringen. Belangrijker lijkt het de economische elementen te onderkennen die de additionele groei van de nieuwe economie kunnen verklaren.

In de ontwikkeling van onze economieën zijn fasen te herkennen van economisering: gebieden die de economie als het ware koloniseert door het toekennen van economische- en handelswaarde aan activiteiten die voordien grotendeels buiten de economie vielen.

Een eerste belangrijke fase was en is de geleidelijke uitbreiding van eigendomsrechten naar publieke, natuur- en milieugoederen. Wat publiek is - in de zin van 'open voor allen' - is immers zeer kwetsbaar voor roofbouw. Door toe-eigening van het publieke door het private wordt bezit (eigendom) gecreëerd en daarmee binding en verantwoordelijkheid. Dat creëert schaarste, waardoor handelswaarde ontstaat en daarmee ook het belang van het in stand houden van het goed dat die waarde creëert.

Een tweede fase in de uitbreiding van de economie heeft betrekking op de arbeidsverdeling in het gezin. De zorg voor ouderen en kinderen, huishoudtaken, het onderhoud van de woning, enzovoort, vond plaats buiten de formele economie. Door industrialisering trad een scheiding op tussen arbeid en vrije tijd, tussen werkplaats en woonplaats, tussen kostverdiener (buiten) en huishouder (binnen). Met de overgang van het kostwinnersmodel naar het tweeverdienersmodel, vloeide steeds meer activiteit van de informele (onbetaalde) economie naar de formele economie. Man en vrouw werken. Zorg voor ouderen, huishouden en kinderen opvoeden is uitbesteed. De hoeveelheid economisch verhandelbare diensten stijgt dramatisch. Niet omdat er méér van deze activiteiten zijn, maar omdat ze economisch worden gewaardeerd.

De nieuwe economie is vanuit dit perspectief niets anders dan een nieuwe fase van economisering: en wel van communicatie en informatie-uitwisseling tussen individuen, tussen bedrijven, tussen producenten en consumenten. Informatie en communicatie zijn van alle tijden. Het is pas nu, dankzij de nieuwe informatie- en communicatietechnologie, dat informatie sneller, goedkoper en gemakkelijker kan worden gecodificeerd en er breed en algemeen waarde aan wordt gegeven. Wat informatie en communicatie tussen bedrijven en tussen bedrijven en consumenten betreft, is deze economisering vrij eenvoudig en gemakkelijk te vertalen in kostenvoordelen en efficiëntieverbeteringen.

Niet verwonderlijk is internet vanuit deze optiek in de eerste plaats een distributierevolutie. Uiteindelijk gaat het hier slechts om een tipje van de nieuwe groeimogelijkheden. En dat is nu precies waarom financiële markten juist telecom- en andere ICT-bedrijven in termen van hun toekomstige groeimogelijkheden zo positief beoordelen.

Luc Soete