Slechts enkele maanden geleden nog putten vele Europese regeringsleiders hun hoop uit het feit dat door de forse groeivertraging in de Verenigde Staten nu eindelijk Europa's inhaalslag inzake economische groei aangebroken zou zijn. Met de prijstransparantie van de Euro in het verschiet, leek de 21ste eeuw - die begon immers pas afgelopen jaarwisseling - die van Europa te worden. Het was zonder Alan Greenspan gerekend. De recentste daling van de rentevoet van de Amerikaanse centrale bank, de Fed, lijkt plots de doorslag te geven voor een heropleving van economische groei in de Verenigde Staten. Gekoppeld met George Bush's belastingverlaging is het consumentenvertrouwen in de Amerikaanse economie de afgelopen maanden sterk gestegen en lijkt de Amerikaanse groeimotor zich langzaam opnieuw in gang te zetten. De inflatie blijft laag en het buitenlandse kapitaal blijft toestromen, ondanks de lage rente. De tegenstelling met Europa spreekt boekdelen: de inflatie voor de eurozone blijft boven de 3%, ver boven de limiet van 2% die de Europese Centrale Bank zichzelf heeft gesteld. Ondanks de afnemende groei kan er van een rentedaling in Europa, omwille van de "oude" economie-visie van de ECB, geen sprake zijn. Europa lijkt zichzelf veroordeeld te hebben tot een lange periode van stagflatie, met Nederland als schoolvoorbeeld. Het geloof in de oude economische wetmatigheden neemt dan ook hand over hand weer sterk toe. Zoals in een recent editoriaal in NRC gesteld, een zorg maar ook een geruststelling: de nieuwe economie is als het nieuwe wasmiddel: het is nieuw omdat er nieuw op de verpakking staat. Maar voor het overige gelden onverkort de oude wetten. Niet zo blijkbaar voor Greenspan die wellicht beter met de naam Newspan -- neen geen wasmiddel -- aangeduid zou kunnen worden. Voor het eerst in de geschiedenis kan de Fed zich permitteren om, na een lange periode van dubbele cijfers in monetaire groei, een groeicorrectie te lijf te gaan met nog meer geld. De liquiditeit stroomt als het ware langs alle kanten uit de Amerikaanse economie. Opmerkelijk echter zijn de uitermate lage inflatieverwachtingen op lange termijn binnen de Amerikaanse economie (2 à 3% over een periode van 10 jaar als men afgaat op de waardering van Amerikaanse lange termijn Treasury Bonds). Voor de meeste oude economen kan dit niet. Kortom, zoals tijdens de vorige hoogdagen van de nieuwe economie, lijken ook de huidige laagdagen niet te kloppen met standaard economische wetmatigheden. Wel in Europa. Europa lijkt zijn naam eer aan te doen als het oude continent dat wordt geregeerd door oude economische wetmatigheden. Tenzij, ja tenzij de Euro dan toch die structurele dynamiek tot stand zou brengen zodat Europa eindelijk de schaalvoordelen van een grote geïntegreerde markt begint te realiseren. Maar daarvoor lijkt zelfs een Europese Newspan onvoldoende.

Luc Soete