Doctor Doloris Causa

(Vertaald uit het Maastrichts)

Hoege Hoeglustigheid,

U moet het mij vergeven maar omdat ik in deze krant slechts een keer per maand, verpletterd tussen zwaargewichten als Wöltgens en Schrijen, iets mag schrijven over het wel en wee van de economie, permitteer ik het mij, om vooruitlopend op de sleuteloverdracht vanmiddag op het Maastrichtse stadhuis, U indachtig te maken van wat persoonlijke bedenkingen over Maastricht, Nederland en de rest van de wereld, vooral België dan. Ik ben noch prins, noch ceremoniemeester, noch burgemeester maar een simpele Belg die hier zo’n zestien jaar geleden belandde – ik kwam hier samen met Pim Fortuyn – toen Maastricht nog leefbaar was, zelfs beroemd omwille van zijn Eurotop salmonella-besmetting. Alle regeringsleiders in één klap misselijk. Het was een prestatie waardig voor een slapend provinciestadje dat slechts met karnaval wakker werd, wanneer je ook niet wist of je nu misselijk werd van overdadig biergebruik of van iets anders. Ik kwam er dus voor de rust en gezelligheid. Een vervroegd pensioen, dacht ik, in een godvergeten stad waar de tijd leek stil te staan en alles in handbereik was.

Maar dat alles lijkt nu lang, heel lang geleden. Nu gunt zich zowat iedereen Maastricht. Na Zalm, Kok en ongeveer het hele kabinet kwam Wim Duisenberg afgelopen week zelf opdraven om met eigen ogen te zien hoe de gewone burger “sterren” ziet na één maand prijzen in euro’s en het eerste loonstrookje in euro’s. Het euro kunstwerk dat ingehuldigd werd met de sterren die draaien in de wind geeft, als U het mij vraagt, dan ook goed de frivoliteit van de waarde van de euro weer. En nog goedkoop ook. De euro dat gun je jezelf. Dat moet ook onze goeie börgervaajer gedacht hebben toen MVV weer eens langskwam: wie zou het hem zo vlak voor zijn afscheid kwalijk durven nemen. Zo ontstond de nieuwe leuze: MVV dat gunt Maastricht zichzelf, ook als ze met 1-7 verliezen. En dat dachten ongetwijfeld ook Jo Coenen, onze Rijksarchitect, en Huub Smeets, onze ex-topambtenaar, toen ze na de schitterende planologische opzet van Céramique met zijn boulevard Céramique, van provincie tot stadhuis in 3 minuten, het Markt-Maas project uit hun hoed toverden en de stad in min of meer totale onbereikbaarheid achterlieten: bereikbaarheid in Maastricht dat gun je geen ander. En zo denkt ongetwijfeld ook de ENCI: de Sint-Pietersberg dat gun je jezelf, het kwik de anderen.

Maar het kwik stijgt niet alleen in Maastricht, vorige week steeg het ook in Amsterdam tot recordhoogte. Twee februari, 18 graden, het zweet brak mij uit bij het zien van dé kus… ook al zag ik het niet live. Als brave Belg was ik natuurlijk de “retenue” kus van Philippe en Mathilde gewend: Philippe die licht voorover de wang aanbiedt terwijl de blik op oneindig staat. Toen bij het Belgische huwelijk op het balkon van het Brusselse paleis het huwelijkspaar verscheen en het volk om een “baiser” schreeuwde en Mathilde aanstalten maakte om te bezwijken voor de vox populi, kreeg Philippe het duidelijk op de heupen en kon men van zijn lippen aflezen (ik heb de video thuis nog) hoe hij Mathilde toefluisterde “on nous regarde”. Ah Máxima... in één klap is Nederland van land van de koopman en de dominee het land van de koninklijke kus geworden. En hoe aanstekelijk dat werkt zullen we straks wel merken tijdens het carnaval, of later, wie weet, tijdens de beëdiging van Pim Fortuyn. De trouwkus, de afscheidskus, de morgenkus, de avondkus ik verwacht een literair réveil in de Nederlanden. Een Maastrichtse kus dat gun je jezelf. Maar kussen neemt natuurlijk ook veel tijd in beslag en kan al snel leiden tot nog meer files, vertraging en irritaties. Niets frustrerender dan een kus te moeten afbreken omdat het licht op groen springt en men achter je toetert. In Hasselt hebben ze trouwens bij het station een zoenstrook voor auto’s waaronder nu ook aangegeven staat Max(ima) 15 minuten. Kortom het kuseffect zou weleens vele onverwachte effecten kunnen hebben op onze economie en mobiliteit. Philippe kreeg vorige week een eredoctoraat in Leuven voor zijn bijdrage aan de wereldvrede. Bij de UM doet men zo’n dingen niet, Wim Duisenberg mocht naar huis met een UM certificaat omdat hij langs was geweest. Maar Máxima, denk ik, moet wel kunnen: Wim en de euro is toch enigszins een afgelopen zaak, Máxima de toekomst. Philippe merkte tijdens de ontvangst van zijn eredoctoraat op dat na alle commotie het eerder leek op het verkrijgen van een “doctor doloris causa”, na alle vreugde en verdriettranen van vorige week, denk ik dat Máxima er ook alle recht op zou hebben. Met Pim als ere-promotor maar zonder kus.

Luc Soete