De leugen regeert

Als er ooit een week was, waarop de gevleugelde uitspraak van hare majesteit "de leugen regeert" letterlijk van toepassing leek, dan was het wel deze week in politiek Nederland. Voor één keer waren het niet de media en de heren en dames journalisten, en dan met name die van het televisieprogramma Zembla, die zich vergaloppeerden in het verkondigen van leugens en halve waarheden, maar eerder andersom. Hen werd nu kwalijk genomen dat ze slechts oude waarheden oprafelden. "Feitelijke onjuistheden, halve waarheden en misschien zelfs leugens" zoals de VARA televisie haar programma "De leugen regeert" over journalistieke dwalingen omschrijft. Zembla had het effectief over de vele feitelijke onjuistheden, halve waarheden en leugens van Ayaan Hirsi Ali die zij zelf over haar verleden als vermeende vluchtelinge al vele malen in de media had toegegeven. Het meest gênante van de Zembla uitzending was dan ook niet zozeer de discussie rond het waarheidsgehalte van Ayaan's vluchtelingenverhaal, dan wel de stelligheid waarmee politici als Nelie Kroes, zich destijds geroepen voelden om met volle medewerking, deze leugens om te toveren tot absolute waarheid. Van Buitenen zou zijn borst moeten natmaken: de kansen om het waarheidsgehalte van onze eurocommissaris in vraag te stellen lagen voor het oprapen.

En toen kwam als klap op de vuurpeil het spoeddebat in de Tweede Kamer over de brief van Minister Verdonk. Een snelprocedure van de IND op ministerieel verzoek. Twee werkdagen na de nieuwsuitzending van Zembla, een absoluut record, mocht Ayaan Hirsi Ali van de Minister vernemen dat ze wellicht nooit de Nederlandse nationaliteit had gehad en zes weken de tijd kreeg om haar verweer in te dienen. De Minister hield vol voor de ogen van miljoenen kijkers, met de nu in de media reeds gepatenteerde stalen blik in de ogen, dat zij nog nooit van de oude leugens van Ayaan Hirsi Ali gehoord had. Terwijl Ayaan, nota bene in diezelfde Zembla uitzending die de aanleiding was voor deze onmiddellijke ministeriële actie, zelf gewag maakt van een gesprek met Verdonk waarin zij expliciet verwijst naar haar oude leugens. Voor de kijker wordt het moeilijk in dit welles nietes spel nog enige logica te volgen. De leugen lijkt te regeren, letterlijk. Afgelopen donderdag stortte Zembla zich in zijn nieuwste uitzending op "de feitelijke onjuistheden, halve waarheden en misschien zelfs leugens" van de Minister. Die stapelen zich op maar het is, zoals dikwijls bij politici met populistische trekjes, alsof het eigen publiek er immuun voor is. Integendeel met volle overtuiging wordt ze aangemoedigd om verder mee te dingen naar de verkiezing van partijleider van een partij die nu tot over zijn oren verstrikt zit in het politiek opportunisme van oude leugens.

Tot zover zou dit allemaal vergeleken kunen worden met interne partijpolitieke aangelegenheid waar juist andere partijen van genieten omdat ze er politiek voordeel mee kunnen halen. Maar hier zit hem juist het probleem. De politieke, zelfs economische schade die deze hele onsmakelijke affaire met zich meebrengt gaat veel verder dan het gedwongen afscheid van Ayaan Hirschi Ali doet vermoeden. Terwijl Ayaan zelf in een soort van eigen proces van eeuwige vluchtelinge lijkt te zijn beland, niet alleen van land tot land maar ook van politieke stroming tot politieke stroming en de kansen dat zij zich zal kunnen ontplooien in een conservatieve denktank vrij miniem lijken, zit Nederland wel opgescheept met een dramatische kentering in reputatie als multi-culturele en tolerante vestigingsplaats. Toevallig was ik ook in de Tweede Kamer die dinsdagavond voor een andere vergadering waarin men het juist had over de tot op dit ogenblik weinig succesvolle pogingen van het kabinet met het aantrekkelijker maken van Nedreland voor buitenlandse kenniswerkers en kennismigranten. Een vertegenwoordiger van de banksector gaf aan hoe nu al systematisch Nederland gemeden wordt zelfs voor bedrijfsvergaderingen omwille van de hele administratieve rompslomp. Zoals ik hier reeds verschillende keren schreef blijft het immigratiebeleid in Nederland "een door de overheid georganiseerde vorm van vreemdelingpesten" zoals Groenendijk en Kortmann het ooit stelden. Een proces dat intrinsiek gekenmerkt wordt door wantrouwen en, typisch Hollands, wat de gemaakte administratieve kosten betreft uiteraard kostendekkend moet zijn: de hele procedure mag de Nederlandse maatschappij niets kosten, de voordelen zoals zo dikwijls, worden uiteraard nooit meegeteld. Vanuit die optiek was mijn oplossing voor het leugen drama van afgelopen week heel eenvoudig. Verdonk die volhoudend in haar "feitelijke onjuistheden, halve waarheden en misschien zelfs leugens" ontslag neemt, paspoort inlevert en haar heil in de VS zoekt en Hirsi Ali die ruiterlijk toegevend aan de leugens die ze verteld heeft om in Nederland carrière te maken deze vervolgt als liberale partijleider. Ik wed erom dat dan Nederland weer eens internationaal echt indruk had kunnen maken.

Luc Soete