Stevaert en de toekomst van Limburg

Steve Stevaert, de gouverneur van onze Limburgse grensprovincie, tegenwoordig West Limburg genoemd, kondigde afgelopen zondag tot verrassing van vriend en vijand zijn ontslag aan. Zoals hij zijn vader toevertrouwde: “ik ga niet de rest van mijn leven achter een bureau zitten met een grote bloempot op en dan maar lachen...” Ik heb soms hetzelfde gevoel. Maar op mijn bureau staat geen bloempot maar één, neen wat zeg ik, twee computerschermen, en ik zit ook niet veel te lachen. Maar toegegeven, ik mag mijn opinie hier wel in alle vrijheid wereldkundig maken ook al interesseert het niemand, en Steve mag dat niet. Stevaert’s gevoel voor timing is echter weergaloos. Eerst en vooral het moment:  precies na de sluiting van de laatste Belgische stembus. Niet voordien om kiezers niet te beïnvloeden en niet nadien om niet de indruk te wekken dat zijn beslissing beïnvloed zou zijn geweest door de verkiezingsuitslag. Een politiek perfecte timing waar, als U het mij vraagt, ons Nederlands Ministerie van Binnenlandse Zaken een voorbeeld aan kan nemen.

Een kort intermezzo. Ongetwijfeld herinnert U zich nog de Nederlandse Europese verkiezingsavond van donderdag 4 juni. Afgesloten met de memorabele poging van Freddy Mingele, net terug van een drieweekse bedevaart naar Santiago de Compostela, leiding te geven aan een debat tussen Geert Wilders en de andere Tweede Kamer fractievoorzitters. Wellicht zat Freddy met zijn gedachten nog ergens tussen Burgos en León, want van een debat was weinig sprake. In Engeland, Ierland en Tsjechië waar ook vroeg Europees gestemd werd, werd de uitslag netjes, zoals de Europese regels voorschrijven, pas wereldkundig gemaakt op zondag 7 juni nadat in alle andere Europese landen ook gestemd werd. Kwestie van hoffelijkheid en respect voor de andere Europese kiezers. Maar niet dus bij ons. Nederland koos er voor als enig land, de Europese akte uit 1976, die de organisatie van verkiezingen voor het Europees Parlement regelt te negeren met het excuus dat het slechts om “voorlopige” uitslagen zou gaan. Die Europese akte is vrij duidelijk: "met de telling van de stemmen mag pas een begin gemaakt worden na sluiting van de stembussen in de lidstaat waar de kiezers het laatst hun stem uitbrengen". OK, zegt U misschien, point made, maar so what? Wel, de vraag die natuurlijk gesteld mag worden, is hoe een overheid denkt bij de eigen ingezetenen respect af te dwingen ten overstaan van Europese wetgeving, wanneer zij zelf zonder enige gegronde reden die wetgeving gewoon naast zich neerlegt. Een overheid die gevangen lijkt in de scoringsdrift van nationale politici en media.  Maar terug naar Stevaert.

Waarom wilde Stevaert, afgezien van die bloempot op zijn bureau en de smile op zijn gezicht, tien jaar voor zijn gouverneurspensioen toch zo nodig opstappen? Dit is nu waar Stevaert’s inzicht in politieke ontwikkelingen ver boven dat van andere politici uitstijgt. Als bij toeval, ontvouwden deze week de Belgische groenen aan Franstalige kant die de regeringsformatie in Wallonië leiden – volgt U nog – hun plan om de Belgische provincies af te schaffen. Een voorstel dat plots politiek ook veel kans maakt in een land dat al opgedeeld is in regio’s en geconfronteerd wordt met de dramatische behoefte de komende jaren substantiële en structurele besparingen op de overheidsuitgaven te realiseren. In Nederland zijn we uiteraard zo ver nog niet. We hebben er ook niet de doorgedreven regionale Belgische structuur die het nut van provincies rechtstreeks in vraag stelt. Maar toch... Twaalf jaar geleden concludeerde ik hier in een stukje “Halen de provincies Limburg 2014” met de opmerking dat dit in de eerste plaats zal afhangen van de manier waarop politici de Limburgse ingezetenen kunnen overtuigen dat het nog steeds belangrijk is dat ze er zijn. Aan Belgische kant is nu duidelijk geworden met het ontslag van de populairste Limburgse politicus ooit, dat dit niet langer het geval is. Aan Nederlandse kant...?

Luc Soete

13 juni 2009