Zweedse humor

Deze week mocht ik weer eens deelnemen aan één van die Europese conferenties waarbij het land dat in Europa het voorzitterstokje overneemt zich op alle mogelijke manieren van zijn beste kant laat zien. Ditmaal was de plek van het gebeuren Lund, de grootste en oudste universiteit van Zweden. En omdat ik er zeker van ben dat U nergens anders in deze of andere krant hierover ook maar iets zult lezen, een kort verslag. Dat Lund de eer te beurt viel om de startconferentie van het Zweedse voorzitterschap van de EU te organiseren, had alles van doen met MAX IV en ESS. Voor de echte kenners onder U, MAX IV is niet het nieuwste amfibieachtige, 6x6 All Terrain Vehicle dat zich met gemak door rivieren en modderpoelen ploegt maar het nieuwe onderzoekslaboratorium over synchrotron radiatie dat naast MAX I, II en III in Lund gebouwd zal worden en ESS is het Europese Spallation Source station dat à rato van 1.3 miljard euro met Europees geld, geld dus van U en mij ook in Lund gebouwd zal worden. Toch wel bedragen waar onderzoekers in de sociale wetenschappen enigszins duizelig van worden. Maar de wereld, ook in onderzoek, is niet eerlijk verdeeld.  Ik mocht dus mee genieten van de Lundse gastvrijheid.

Maar Lund had nog veel meer te bieden. De Rector van de universiteit vertelde ons dat Lund als enige Zweedse universiteit humor in zijn strategische missie had. Niet dus zomaar een universiteit waar alleen maar serieus onderzoek verricht werd. Even dacht ik dat we met de toekomstige onderzoekers van het MAX IV lab in een MAX IV ATV zouden mogen rondrijden in het park van de universiteit, maar neen, we kregen tussen het smorebrood een heuse spex performance. Spex is, zo lees ik bij Wikipedia, jammer genoeg pas na afloop van het spektakel, de verkorte studentenslang voor spektakel. Spex, een vorm van Zweedse, zogenaamde studenten farce, gaat gepaard met musicalachtig gezang en satire waarbij het publiek roept “omstart” en  "En gång till!", opnieuw en nog een keer voor de Zweedse analfabeten onder U, als ze het bijzonder grappig vinden. Hoe dan ook, we kregen dus door twee heel muzikaal begaafde studenten, eentje uit Lund en eentje uit Upsalla een staaltje Zweedse spex studentenhumor voorgeschoteld. In het begin dacht ik nog: dat moeten we absoluut ook bij ons doen. Het begon met O sole mio in het Fins, of dan toch in een Zweedse versie van Fins. Iedereen aan het bulderen van het lachen behalve natuurlijk mijn Finse collega’s die de humor ervan niet direct konden inzien. Dan het Abba liedje money, money, money in de Zweedse versie van IJslands door een in lompen gestoken student, nog harder werd er gelachen. Dan een imitatie van Marco van Basten. Iedereen keek naar mij en vroeg me wat ik vond van de Zweedse imitatie van het Nederlands. Ik kon alleen maar zeggen very interesting maar het is wel eigenaardig en niet bepaald grappig om iedereen te horen gieren van het lachen bij min of meer correct uitgesproken sch, brrr of ou... En zo ging het de hele avond door. De finale was echter een imitatie van een imam die boven op het balkon van zijn minaret een gebedsoproep deed al jodelend in een Zweedse versie van Deens. De tranen sprongen uit de ogen van mijn Zweedse collega’s: er werd “En gång till” geroepen zodat er ook nog vele andere versies volgden... Eén van de Zweedse organisatoren kwam mij na afloop toch wel wat beschaamd vragen wat ik ervan vond. Nou, zei ik, ik zal mijn uiteenzetting, die ik de volgende dag zou geven, nu toch wel even moeten aanpassen.

Luc Soete

11 juli 2009