DING FLOF BIPS

Nog drie weken en wij onderwerpen ons met zijn allen aan één van de meest gigantische aanpassingen in ons economisch leven. We leveren onze vertrouwde, eeuwenoude gulden in voor een nieuwe, onbekende munt: de euro. En al die andere inwoners van DING FLOF BIPS doen het ook. Normaal doe je zo’n dingen niet. Vertrouwen in de nationale munt en zijn stabiliteit was tot voor kort één van de belangrijkste factoren van het macro-economische beleid waarnaar centrale bankiers met trots en grote stelligheid telkenmale weer refereerden. Onder instructie van diezelfde bankiers doen wij het straks met zijn 300 miljoen of zo toch en van overal komt men kijken hoe dit experiment zal uitpakken. Zalm is er ook niet helemaal gerust in en zo mogen we volgende week met zijn allen gratis euro muntjes afhalen. Niet om te gebruiken maar om er thuis eerst wat mee te spelen. Bij voorbeeld als ik de krant om de hoek koop, betaal ik € 1,07 en in Kanne, juist over de grens € 1,17, terwijl als ik dat in Belgische frankskes doe ik er 47 kwijt ben of € 1,15. Ik houd dus dat muntje van 2 cent over. Maar anderzijds hebben ze in België nog geen eurokit gekregen, dus misschien krijg ik daar voor mijn euro-muntjes veel meer, bijvoorbeeld ook nog het Belang van Limburg. Want ik mag ze in Nederland nog niet gebruiken, maar in het buitenland? Vorige woensdag zat ik trouwens in een café in Maastricht al met euro-muntjes te betalen, maar dat was voor de televisie en de ober moest de munten direct teruggeven aan de producent. Hoe dan ook, vanaf 1 januari mogen we de euro-munten naast onze guldens dus wél gebruiken. En dan in de nacht van de euro wordt het eerste eurobiljet in Maastricht uit de flappentap van de SNS-bank aan de Markt gehaald. Daarna, zo meldt de krant, sluit SNS zijn hoofdkantoor aan de markt en verhuist het naar Eindhoven. Een uiting van vertrouwen in de euro? Winkeliers daarentegen mogen ons vanaf 1 januari alleen euro-munten teruggeven. Het wordt dan ook een bijzonder interessant experiment. Beeld je in zo rond 28 en 29 december krijgen de meeste winkeliers hun lading euromunten die ze echter niet mogen gebruiken. Tot maandag 31 december moeten ze immers wisselgeld in guldens teruggeven. En dan vanaf 1 januari moeten er twee kassa’s worden bijgehouden: één in guldens en één in euro’s, om niet te spreken van die frankskes en marks.

Het blijft opmerkelijk hoe weinig mensen zich zorgen lijken te maken omtrent de dramatische omwenteling in hun beurs. Eén van de redenen is ongetwijfeld dat munten en biljetten tegenwoordig nog slechts een kleine fractie, zo’n 6 %, vertegenwoordigen van al het geld dat in omloop is. Dat verschilt natuurlijk wel sterk van land tot land, maar in toenemende mate betalen we niet meer met munten of biljetten maar met bankoverdrachten en plastiek. Afgezien van kleine bedragen die in munten en biljetten worden afgerekend, worden echt grote bedragen waarbij gebruik wordt gemaakt van de biljetten van fl. 250 en fl. 1000 vooral gebruikt voor het witwassen van geld, prostitutie en drugs. Vorige week op een congres van de Banque de France in Parijs stelde een Britse collega trouwens voor dat landen de uitzonderlijk grote coupures van € 200 en € 500 niet zouden uitgeven. Het zou de ondergrondse economie het leven wat minder gemakkelijk maken. Heel wat Zuid-Europese landen hebben trouwens besloten deze coupures niet te drukken. Nederland had er goed aan gedaan eenzelfde beleid te volgen. Het nut van dergelijke grote coupures lijkt ook bij ons totaal achterhaald.

Tenslotte nog één paradoxale vaststelling. In tegenstelling tot vorige grote Europese harmonisatie-projecten zoals de eenheidsmarkt uit 1992, lijkt het sluitstuk van de monetaire unie zoals het straks zijn afronding krijgt met de invoering van de euro-munten en biljetten, niets van de macht, omvang en invloed van de betrokkenen, de individuele nationale centrale banken, in DING FLOF BIPS aan banden gelegd te hebben. De euro zal ongetwijfeld meer prijstransparantie in Europa brengen en ook de Europese banken onder toenemende internationale concurrentie druk zetten, getuige de verhuis van SNS naar Eindhoven. De enige sector die daarentegen niets hoeft te vrezen van internationale concurrentie ondanks de creatie van een bijkomende Europese Centrale Bank, is, ja U raadt het al, de Nederlandsche Bank die zijn rol en werkgelegenheid in een perfect kartel akkoord tussen alle nationale centrale banken veilig heeft gesteld. Je moet maar slim zijn. Niet voor niets hebben de centrale banken er alle vertrouwen in dat de euro een succes wordt.

Luc Soete