Gisteren was het 11 juli: de Vlaamse “nationale” feestdag. Het gerucht gaat, bij het schrijven van deze bijdrage nog niet bevestigd, dat Geert Wilders als special guest uitgenodigd was op het Groeningheslagveld in Kortrijk bij de herdenking van de guldensporenslag. Hij zou er zijn herenigingsplannen tussen Nederland en Vlaanderen en het tegen de borst drukken van de Vlaamse Leeuw verder toelichten. Zelf de naam van zijn partij zou, tenminste in de Zuidelijke Nederlanden aangepast worden. In Vlaanderen zou de PVV staan voor Partij Voor Vlaanderen. En Bart de Wever, de door de Franstalige media van negationisme beschuldigde voorzitter van de Vlaamse partij NVA zou aan zijn kant de naam van zijn partij omdopen van Nieuw-Vlaamse Alliantie tot Nederlands-Vlaamse Alliantie...

Hoe ik dit allemaal weet? Dankzij het netwerk van Belgen in het buitenland.

Deze week was ik in Toulouse op één van de eerste conferenties onder het nieuwe Franse voorzitterschap van de Europese Unie. Ideaal moment, ook in deze periode van Eurodéprime na het Ierse neen en het wachten op een nieuwe Commissie om met mijn Belgische collega's weer wat bij te praten. Een Nederlandse collega had me tijdens de lunch nog toevertrouwd dat hij mijn bijdrage over het Japanse toilet bijzonder had geappreciëerd. Ze hadden het er in het bedrijf waar hij werkte onlangs nog over gehad toen bleek dat bij de innovatie prijsuitreiking de bekroonde aangaf dat hij zijn meest creatieve ideeën opdeed zittend op het toilet. Toegegeven zo ver had ik nog niet gedacht, en ongetwijfeld is er wellicht nog iets te vinden om de creativiteit op het toilet verder te prikkelen. Maar goed over toiletinspiratie heb ik het een volgende keer. Zelf, zo had ik mijn Nederlandse gesprekspartner toevertrouwd doe ik mijn meeste ideeën op tijdens conferenties wanneer de spreker mij niet meer kan boeien en mijn gedachten afdwalen. Wat ik hem er niet bij vertelde was dat de meest creatieve ideeën altijd lijken te ontstaan wanneer ik naast Belgische collega's zit. Dan lijkt de inspiratieaanvoer bijna oneindig!

Mijn Belgische collega die niet zo geporteerd was met Wilders voorstel tot herannexatie van Vlaanderen bij Nederland, en aan wie ik vertelde dat mijn weblog zou gaan over de Nederlands-Vlaamse Alliantie, had een beter alternatief voor Bart de Wever's NVA: “Nie Vieder Anschluss”. Ja, ik sta hier niet in voor de Duitse taalkundigheid van mijn Belgische collega's. Hij dacht trouwens dat Bart het wel zou appreciëren. Een andere collega, nog werkzaam bij de Belgische federale overheid, vroeg mij of ik wat ideeën had voor het Belgische EU voorzitterschap in 2010... een wat voorbarig verzoek realiseerde hij zich ook. Ik stelde hem voor dat we misschien iets zouden kunnen doen voor de wereldexpositie in Shanghai die in 2010 opent. Onlangs werd Leo Delcroix, nog een oud-collega bij MSM in 2001, benoemd tot verantwoordelijke voor het Belgische paviljoen. Er was immers ook in China grote bezorgdheid ontstaan over de toekomst van België vermits er tot op heden geen enkele vooruitgang was geboekt met de bouw van het paviljoen. En zo had in een groots moment van verantwoordelijkheid nemen de Belgische premier Leo benoemd. “Ik zal hem eens bellen”, stelde ik voor. “Wat denk je van een paviljoen waar je wat Belgische ambtenaren als overblijvend ras tentoonstelt die dan imitaties geven van de belangrijkste Belgische discussies en conflicten? Zoals destijds de Congolezen tijdens de wereldexpo in Brussel in 1958. Met filmpjes en uitlegborden in het Chinees van wat ze aan het doen zijn. Daar rond een grote kaart zitten een tiental Belgen te discussiëren over BHV; in een ander hoekje leest ene Peters zijn omzendbrief voor aan drie zogenaamde verkozen, maar niet-benoemde burgemeesters; in een ander deel van het gebouw wordt de speeltuin van Liedekerke nagebootst en dan heb je in de kelder een soort van oorlogskelder vol met stafkaarten van de Waterloose Steenweg. Waterloo, dat zal moeilijk zijn om aan die Chinezen in eenvoudige taal uit te leggen waarom Waterloo de enige stad is die nog aanvaardbaar is voor beide taalgroepen. Maar”, zo betoogde ik verder, “ straks zou België geen geheimen meer kennen voor al die miljoenen Chinezen, en straks wordt de wereld toch geruled door China. In één klap België beroemd en alle Belgische problemen wereldkundig. En eindelijk zou ook Vlaanderen weer internationaal op begrip kunnen rekenen in de internationale pers.”

Maar terug naar de bittere Belgische realiteit, die dan toch voor de heren en dames politici, wellicht veel minder grappig lijkt.

De symboliek druipt er op dit ogenblik bij onze zuiderburen vanaf. Gisteren dus konden de Vlamingen zich oppeppen aan de gebruikelijke romantische rethoriek van 11 juli: een veldslag notabene waarbij ook troepen van het nu Waalse graafschap Namen meevochten aan Vlaamse zijde en aan de andere Franse kant Brabantse troepen de Franse ondersteunden. Een veldslag die bewees dat het gewone voetvolk als het zich goed en stevig defensief ingegraven had, aanvallende ridders aankon. Maandag 14 juli zullen dan wellicht weer heel wat franstaligen hun hart opwarmen aan “le 14 juillet” en met weemoed terugdenken aan de tijd dat Brussel uitvalsstad was voor vele Franse filosofen en schrijvers. En dan dinsdag 15 juli staan Vlaamse en Franstalige onderhandelaars, als een soort van historische imitatie van de guldensporenslag tegenover elkaar, om de finale gesprekken over de staatsthervorming van Belgie in te zetten. Daarbij lijkt het alsof de franstaligen zich, zoals de Vlaamse troepen destijds, stevig hebben ingegraven om de Vlaamse aanvalseisen tot verdere regionalisering af te slaan. Niet verwonderlijk dat niemand in België nog een oplossing in het verschiet ziet. En zo kunnen buitenstaanders zoals Geert Wilders met hun re-integratievoorstellen, vooral in Nederland, nog eens goed scoren. Want zeg nu zelf, plots lijkt Rita Verdonk met haar Trots op Nederland toch wel heel armzielig. Geert denkt tenminste grootser.

In Vlaanderen is men veel minder happig om de ideeën van Wilders. De “confederatie” waarvoor men opteert blijft nog altijd die met de andere Belgische regio's en taalgemeenschap. En als België straks toch splitst dan liever alleen verder. Als je echter concreet kijkt naar de vele economische, administratieve en culturele voordelen vooral aan Vlaamse kant, veel minder trouwens aan Nederlandse kant, is de brede politieke oppositie tegen hereniging in Vlaanderen toch wel verrassend. Daar spelen blijkbaar twee redenen een rol. Enerzijds is er de politieke macht die Vlaanderen over de afgelopen dertig jaar binnen België heeft veroverd en die de huidige generatie van Vlaamse politici op geen enkele manier meer wil afstaan. Want een hereniging van Nederland en Vlaanderen zou snel duidelijk maken dat Vlaanderen, juist zoals België, ook een politiek gewrocht is, dat slechts tot een administratieve eenheid gesmeed kon worden dankzij het gemeenschappelijke verzet tegen de franstaligen. Een hereniging van de Nederlanden zou snel duidelijk maken dat economisch en cultureel Zeeuws-Vlaanderen bij Oost-en West-Vlaanderen hoort; dat Antwerpen en Vlaams Brabant bij Noord-Brabant horen; en dat Limburg bij Limburg hoort. Kortom dat in zoverre het slechts de taalstrijd is die Vlamingen bij elkaar gebracht heeft en nu, dankzij het Franstalige verzet rond Brussel, nog steeds bindt, er niets is wat Vlaanderen bij elkaar zou houden in de herenigde Nederlanden.

Anderzijds biedt een hereniging van de Nederlanden op eerste zicht geen enkele oplossing voor Brussel. Integendeel, in zoverre Wilders met geen woord rept over Brussel, lijkt het alsof Brussel, nog steeds de hoofdstad van Vlaanderen in het scenario van hereniging weggeschonken wordt aan de franstaligen. Maar ook hier biedt hereniging mogelijk nieuwe denkrichtingen voor een duurzame oplossing voor Brussel en BHV. Te complex en te weinig ruimte om hier in detail uit de doeken te doen – ik heb een andere Franstalige Belgische collega belooft hier een gemeenscahppelijk stukje over te schrijven – maar de Vlaamse schizofrenie ten opzichte van Brussel – Vlaamse hoofdstad zonder Vlaamse ingezetenen, regio zonder middelen – en obsessie rond de taalolievlek in de rand rond Brussel, zou juist in een herenigd Nederland scenario ontdaan kunnen worden van zijn xenofobische taaltrekjes, illustratief voor het Vlaamse minderwaardigheidscomplex, die in de Europese pers zoveel vragen oproepen.

Kortom er is nog steeds leven na 15 juli of men er straks uitkomt of niet. En de NVA zal nog steeds als een alles behalve Nieuwe Vlaamse Alliantie door het leven gaan.

12 juli 2008