Ik heb iets met duiven, of beter duiven hebben iets met mij. Toegegeven, ik kan het niet echt wetenschappelijk onderbouwen, maar het heeft er nu toch wel alle schijn van. Vijf jaar geleden mocht ik hier mijn wedervaren vertellen (Investeren in babies) hoe ik hartje Londen geheel onverwachts een enorme hoeveelheid duivenpoep zomaar precies op mijn voorhoofd kreeg. Alles zat zowat onder de vogelstront: mijn haar, mijn bril, mijn das, mijn jas. De portier van de London School of Economics waar ik zijn moest, verwelkomde mij toen met de memorabele woorden  die in momenten van twijfel nog af en toe nazinderen: “You’re full of shit man!”. Bewijs vond ik toen dat, ook als je niets zegt, je zomaar de grofste verwijten naar je kop kunt geslingerd krijgen. Vertwijfeld vroeg ik mij toen ook af of het een wraakactie was van een vredesduif losgelaten de avond voordien tijdens een Londense vredesmanifestatie tegen de oorlog in Irak. Die avond voordien had ik zelf immers niet meegelopen in Maastricht in de optocht tegen die oorlog maar met een lokaal beleggingsclubje zitten overleggen hoeveel Ahold-aandelen we zouden kopen. God straft onmiddellijk, bedacht ik me toen.
Vijf jaar later weet ik beter.

Sinds enkele maanden lijken duiven een gezamenlijke wraakactie opgezet te hebben tegen mijn Maastrichtse werkplek en die van mijn collega’s bij UNU-MERIT. Alles wat buitenstaat zit tegenwoordig in een mum van tijd onder de duivenpoep: de binnenplaats, de mooie en unieke waterput, de raamkozijnen van zowat alle ramen, de fietsen, auto’s van bezoekers. De deurmat waar bezoekers hun schoenen nog even kunnen afvegen vooraleer het gebouw te betreden is bedolven onder de duivenpoep. Je moet nu al je behendigheid gebruiken om zonder duivenstront onder je schoenzolen mijn kamer binnen te komen. Zoals mijn laatste bezoeker zich vorige week liet ontvallen: “Your institute is full of shit man!”

Ik kan er niet aan weerstaan enkele foto’s toe te voegen ter illustratie...

Wetenschappelijke verklaringen voor de plotse duivenaandacht voor ons instituut heb ik niet. Vermoedens wel...

Eerst en vooral is er natuurlijk het feit dat de beheerder van UNU-MERIT juist... Vleugels heet! Blijft natuurlijk de vraag hoe duiven zoiets te weten komen. Staat op onze webiste, akkoord maar hoe lezen die duiven dat dan. Er zijn voor zover ik weet nog geen digitale duiven gesignaleerd.

Dan is er het feit dat de op vogelvlucht nabijgelegen Sint-Lambertuskerk onlangs ook voor duiven werd gedesacraliseerd zodat ze er nu geen onderkomen meer vinden en zich blijkbaar tot UNU-MERIT richten. Waarom tot ons?  Wel surprise, surprise hoe heet de medewerker die zich bij ons met het gebouw bezig houdt? Juist: Engelen. Mijn astrologische tele-adviesvrouw weet het zeker. Zelf ben ik niet echt overtuigd. Trouwens wat moet ik doen? Beide medewerkers ontslaan omdat ze duiven aantrekken?

De Maastrichtse politie had vroeger een duiventil waar duiven ’s nachts opgevangen werden. Nu met de toeloop van boeven in Maastricht – een variatie op flikken in Maastricht – is daar geen plaats meer voor. Wellicht vormt dit een wat aannemelijkere verklaring. Duidelijk is dat duivenoverlast van een heel andere orde is dan drugsoverlast. Voor duiven noch vraag-, noch aanbodbeperkingen: voedsel in de binnenstad na het sluiten van de winkels in alle rust en overvloed aanwezig en een continue aanvoer van verdwaald geraakte jonge postduiven die niets meer zien in de niet-olympische duivensport.  Duivenbiologen wijzen er trouwens op dat het wegvangen en doden van duiven alleen maar betekent dat er een plaats vrijkomt die snel weer ingevuld wordt door nieuwe duivenexemplaren. Ik zie het elke dag op mijn raam: jaag je er één weg, komen er drie terug. Meer nog, zoals onderzoek van de wetenschapswinkel Biologie in Utrecht aantoont zal juist “door een versnelde reproduktie van overgebleven vogels na het wegvangen” de populatie stadsduiven groter worden dan vóór het wegvangen het geval was. De website van de Landelijke Werkgroep Duivenoverlast heeft een mooi plaatje van de Urban Wildlife Society dat deze versnelde reproductie in kaart brengt.
 

Bron: Roth, D.L. (1995), Bird Population Fluctuation. The Urban Wildlife Society, 85007 Phoenix, AZ (USA).

Zelf kan ik trouwens getuigen, want ik merk het elke dag, dat wat reproductie op korte tijd betreft duiven heel productief kunnen zijn.

Wat dan te doen?

Een wat creatievere collega heeft afdrukken laten printen van een duivenverslindende roofvogel en die op het raam geplakt… Als je het mij vraagt ongetwijfeld een mooie illustratie van het verschil tussen academisch en toegepast onderzoek. De duiven hebben er al verschillende keren op gepoept. Niet echt een realistische oplossing…

Anderzijds bieden bedrijven die geld verdienen met duivenoverlast hoodzakelijk “beggar thy neighbour” maatregelen aan: het aanbrengen van pinnen, (zwakstroom) draden en netten waardoor duiven zich verplicht zien zich elders te nestelen. Zo wordt straks de hele omgeving: eerst ons gebouw en onze buur het postkantoor, dan het hele gebied van het Vrijthof en tenslotte de hele binnenstad uitgerust met netten en pinnen, en is meteen ook de toekomst van het bedrijf verzekerd. En moeten al die duiven weer elke dag aan sport doen om na het cullinaire festijn in de binnenstad een overnachtingsplek te vinden buiten de stad.

Kortom, ook voor duiven wordt het tijd dat zij zich realiseren dat er niets is zoals een “free lunch”.

Luc Soete

17 september 2008